Ο Νόμος-Πλαίσιο για την Ανώτατη Εκπαίδευση: το επιστέγασμα της αποτυχημένης πολιτικής της Ν.Δ.*
του Μανόλη Σοφ. Στρατάκη
Βουλευτή ΠΑ.ΣΟ.Κ. Ν.Ηρακλείου
Το σχέδιο νόμου της Κυβέρνησης για τη μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της Ανώτατης Εκπαίδευσης, έστω και καθυστερημένα μπορεί να χαρακτηριστεί ως «μεταρρυθμιστικό», όχι για αλλαγές που φιλοδοξεί να φέρει στην ανώτατη εκπαίδευση αλλά για δύο εντελώς διαφορετικούς λόγους. Πρώτον, γιατί κατά πρωτότυπο τρόπο και χωρίς κανένα ιστορικό προηγούμενο, με αφορμή αυτό το νομοσχέδιο και την όξυνση στους πανεπιστημιακούς χώρους, προσπαθούν η Κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός να διαμορφώσουν σκηνικό πόλωσης και να οδηγήσουν τη χώρα σε πρόωρες εκλογές. Και αυτό γιατί γνωρίζουν ότι καθημερινά το σκηνικό αλλάζει: οι αγρότες ξεσηκώνονται και οι πολίτες αντιλαμβάνονται το λάθος που έκαναν όταν ψήφιζαν τη Νέα Δημοκρατία. Δεύτερον, γιατί ως νόμος του κράτους δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να εφαρμοστεί, αφού το ΠΑ.ΣΟ.Κ ως κυβέρνηση μετά τις εκλογές θα τον αλλάξει, σύμφωνα με τις προτάσεις που κατέθεσε ο ίδιος ο Πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ., Γεώργιος Παπανδρέου.
Το νομοσχέδιο θα μείνει στην ιστορία, ως ένα σχέδιο νόμου που χρησιμοποιήθηκε ως επικοινωνιακό χαρτί από τη Νέα Δημοκρατία, αδιαφορώντας για την κατάσταση που έχει διαμορφώσει στο χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης, στους φοιτητές και στις οικογένειές τους. Παρ’ όλα αυτά, είναι γνωστό ότι η όποια μεταρρύθμιση στο χώρο της Παιδείας πρέπει να ξεκινήσει από τα θεμέλια και όχι από τον τελευταίο όροφο, όπως κάνει η Κυβέρνηση με το παρόν σχέδιο νόμου, με το οποίο δεν χτίζει αλλά γκρεμίζει τη δημόσια εκπαίδευση. Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ακολουθώντας συνοπτικές διαδικασίες επεδίωξε να ψηφίσει το συντομότερο το Σχέδιο Νόμου, μόνο και μόνο για να δείξει αποφασιστικότητα, αφού τρία χρόνια το κυοφορούσε ενώ διαβεβαίωνε σκόπιμα ότι θα προηγηθεί διάλογος πριν το καταθέσει. Εντούτοις, καμία από τις προτάσεις, ούτε και αυτές που κατέθεσε και ο ίδιος ο Πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ., κ. Παπανδρέου, δεν δέχτηκε.
Η αντιφατική φιλοσοφία που διακατέχει το νομοσχέδιο είναι προφανής. Ενώ η εισηγητική έκθεση επισημαίνει ότι το σύστημα της ανώτατης εκπαίδευσης χαρακτηρίζεται από συγκεντρωτισμό, άρα χρειάζεται αποκέντρωση, αυτονομία και αυτοδιοίκηση, εντούτοις προσπαθεί να εφαρμόσει ακόμα ένα πιο συγκεντρωτικό σύστημα και να διαμορφώσει έναν ασφυκτικό κλοιό σε διδάσκοντες και διδασκομένους, αν και γνωρίζει ότι η παιδεία και η γνώση δεν επιβάλλονται με το ζόρι, αλλά προάγονται με την άμιλλα και με σύγχρονες μορφές οργάνωσης. Το ερώτημα που προκύπτει από αυτές τις επιλογές, είναι γιατί η Νέα Δημοκρατία προσπαθεί να επιβάλει έλεγχο και στην πράξη να υποβαθμίσει το δημόσιο πανεπιστήμιο.
Η απάντηση είναι σαφής, γιατί ο στόχος είναι ορατός και είναι ένας και μοναδικός, να περιοριστούν τα κονδύλια για την παιδεία, να διαμορφωθεί κατάλληλο έδαφος για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια αλλά και με εξασφαλισμένη πελατεία. Απόδειξη γι’ αυτό αποτελεί ότι καμία επιπλέον δαπάνη για τις υφιστάμενες λειτουργίες των πανεπιστημίων δεν προβλέπεται. Η Κυβέρνηση όμως ψάχνει ευκαιρίες για να δημιουργήσει ψευτοδιλήμματα, όπως για το πανεπιστημιακό άσυλο, στον ελληνικό λαό και αν τα καταφέρει, να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές.
Απέναντι σε αυτή την πολιτική, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. και ο Πρόεδρός του, Γεώργιος Παπανδρέου, με τις προτάσεις και τις θέσεις που παρουσίασε στην προγραμματική πρότασή του, έδειξε στον ελληνικό λαό τι χρειάζεται η ανώτατη εκπαίδευση στην Ελλάδα, για να αλλάξει επί της ουσίας και όχι στα λόγια. Η Ελλάδα έχει ανάγκη από ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, Πανεπιστήμια και Τ.Ε.Ι., που πρέπει να αυτοδιοικούνται, να αξιολογούνται, να λογοδοτούν στην κοινωνία, να πιστοποιούνται και να ελέγχονται δημοκρατικά, και βεβαίως να έχουν επαρκή χρηματοδότηση. Γιατί μόνο έτσι μπορούν να μετατραπούν σε διεθνή ιδρύματα και η Ελλάδα να αποτελέσει κέντρο εκπαιδευτικών υπηρεσιών για την ευρύτερη περιοχή. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. με τους αναγκαίους πόρους από τον πρώτο προϋπολογισμό θα κάνει πράξη όλες αυτές τις αλλαγές και γι’ αυτό το λόγο θα πάρει την έγκριση του ελληνικού λαού στις επόμενες εκλογές, όποτε και αν τις κάνει η Κυβέρνηση.
* Βασίζεται στην ομιλία του Βουλευτή κατά τη συζήτηση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων «Μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου για τη δομή και λειτουργία των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων»